ସମାନ ଦିଶୁଥିଲେ ବି କ’ଣ ରହିଛି ଏହି ଦୁଇ ଗ୍ରହ ମଧ୍ୟରେ ପାର୍ଥକ୍ୟ?

ସୌରମଣ୍ଡଳରେ ଘୂରି ବୁଲୁଛନ୍ତି ଅସଂଖ୍ୟ୳ ଗ୍ରହ, ଉପଗ୍ରହ, ନକ୍ଷତ୍ର ଓ ତାରାପୁଞ୍ଜ। ତେବେ ୮ଟି ମୁଖ୳ ଗ୍ରହ ମଧ୍ୟରୁ ଆମେ କଥା ହେବା ୟୁରେନ୍ସ ଓ ନେପଚୁନ ବିଷୟରେ। ଯଦିଓ ସେମାନେ ସମାନ ରଙ୍ଗରେ ରଙ୍ଗ ହୋଇଥିବା ପରି ଦେଖାଯାଆନ୍ତି, ହେଲେ ପରସ୍ପରଠାରୁ ଭିନ୍ନ । ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ବର୍ତ୍ତମାନ ଅନୁଧ୍ୟାନ କରିଛନ୍ତି ଯେ ଏହି ଦୁଇଟି ଗ୍ରହର ରଙ୍ଗ କାହିଁକି ଭିନ୍ନ? ୟୁରେନ୍ସ ଉପରେ ଅତ୍ୟଧିକ କୁହୁଡ଼ି ହେତୁ ଗ୍ରହର ସ୍ଥିର ବାତାବରଣରେ ଗଢି ଉଠିଥାଏ । ଯାହା ନେପଚୁନ୍ ଅପେକ୍ଷା ହାଲୁକା ପରି ଦେଖାଯାଏ | ଅନୁସନ୍ଧାନକାରୀମାନେ ମିଥୁନ ଉତ୍ତର ଟେଲିସ୍କୋପ, ନାସା ଇନଫ୍ରାଡ୍ ଟେଲିସ୍କୋପ ସୁବିଧା ଏବଂ ହବଲ୍ ସ୍ପେସ୍ ଟେଲିସ୍କୋପ ବ୍ୟବହାର କରି ଦୁଇଟି ଗ୍ରହର ତଥ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ କରିଥିଲେ।

ଆଡଭାନ୍ସ ଆର୍ଥ ଏବଂ ସ୍ପେସ୍ ସାଇନ୍ସ ପତ୍ରିକାରେ ପ୍ରକାଶିତ ଅଧ୍ୟୟନରେ କୁହାଯାଇଛି ଯେ ମିଥେନ ଏହି ଘନ କଣିକା ଉପରେ ଏତେ ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ଘନୀଭୂତ ହୁଏ ଯେ ଏହା ଏହି ସ୍ତରର ମୂଳରେ ଦକ୍ଷତାର ସହିତ ତୁଷାର ପଡିଯାଏ। ଯେଉଁଠାରେ ମିଥାନ ବାଷ୍ପୀଭୂତ ହୋଇ କୋରକୁ ମୁକ୍ତ କରିଥାଏ । ନେପଚୁନ୍ ଏବଂ ୟୁରେନ୍ସ, ସୌର ପ୍ରଣାଳୀର ବାହ୍ୟରେ ଥିବା ଶେଷ ଦୁଇଟି ଗ୍ରହ, ସେମାନଙ୍କର ଆକାର, ଜନତା ଏବଂ ବାୟୁମଣ୍ଡଳୀୟ ରଚନା ସହିତ ଅନେକ ସମାନତା ଅଛି, ତଥାପି ସେମାନେ ପରସ୍ପରଠାରୁ ବହୁତ ଭିନ୍ନ ଦେଖାଯାନ୍ତି । ଏକ ଦୃଶ୍ୟମାନ ତରଙ୍ଗ ଦୈର୍ଘ୍ୟରେ ନେପଚୁନ୍ ଏକ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ନୀଳ ରଙ୍ଗ ଥିବାବେଳେ, ୟୁରେନ୍ସ ସିଆନ୍ ର ଏକ ଛାଇ ପରି ଦେଖାଯାଏ।

ଅକ୍ସଫୋର୍ଡ ୟୁନିଭରସିଟିର ପ୍ଲାନେଟେରି ଫିଜିକ୍ସର ପ୍ରଫେସର ପାଟ୍ରିକ୍ ଇରୱିନଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ଅନୁସନ୍ଧାନକାରୀ ଦଳ ନେପଚୁନ ଏବଂ ୟୁରେନ୍ସ ବାୟୁମଣ୍ଡଳରେ ଏରୋସୋଲ୍ ସ୍ତର ବର୍ଣ୍ଣନା କରିବା ପାଇଁ ଏକ ମଡେଲ୍ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥିଲେ । ଅଲଟ୍ରାଭାଓଲେଟ୍ ଠାରୁ ନିକଟ ଇନଫ୍ରାଡ୍ ତରଙ୍ଗ ଦୈର୍ଘ୍ୟ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରତିଫଳିତ ସୂର୍ଯ୍ୟ କିରଣର ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷଣକୁ ଏକକାଳୀନ ଫିଟ୍ କରିବା ପାଇଁ ଏହା ହେଉଛି ପ୍ରଥମ ମଡେଲ୍ । ୟୁରେନ୍ସ ଏବଂ ନେପଚୁନ୍ ମଧ୍ୟରେ ଦୃଶ୍ୟମାନ ରଙ୍ଗର ପାର୍ଥକ୍ୟକୁ ବ୍ୟାଖ୍ୟା କରିବାରେ ଏହା ପ୍ରଥମ ଅଟେ ବୋଲି ଏକ କାଗଜର ମୁଖ୍ୟ ଲେଖକ ଇରୱିନ୍ ସ୍ପଷ୍ଟ କରିଛନ୍ତି। ଅଧ୍ୟୟନ ଅନୁଯାୟୀ, ମଡେଲଟି ବିଭିନ୍ନ ଉଚ୍ଚତାରେ ତିନୋଟି ସ୍ତରର ଏରୋସୋଲକୁ ନେଇ ଗଠିତ । ରଙ୍ଗକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରୁଥିବା ମୁଖ୍ୟ ସ୍ତର ହେଉଛି ମଧ୍ୟମ ସ୍ତର, ଯାହାକି ଘନ କଣିକାର ଏକ ସ୍ତର, ଯାହା ନେପଚୁନ୍ ଅପେକ୍ଷା ୟୁରେନ୍ସରେ ମୋଟା ଅଟେ ।

ୟୁରେନ୍ସ ଅପେକ୍ଷା ନେପଚୁନରେ ଅଧିକ ସକ୍ରିୟ, ଅଶାନ୍ତ ବାତାବରଣ ରହିଛି। ବୈଜ୍ଞାନିକମାନଙ୍କ ବିଶ୍ବାସଯେ, ମିଥାନ୍ କଣିକାକୁ କୁହୁଡ଼ି ସ୍ତରରେ ପକାଇବା ଏବଂ ଏହି ତୁଷାର ଉତ୍ପାଦନ କରିବାରେ ନେପଟୁନ୍ ର ବାୟୁମଣ୍ଡଳ ଅଧିକ ଦକ୍ଷ । ଏହା ଅଧିକ କୁହୁଡ଼ିକୁ ହଟାଇଥାଏ ଏବଂ ନେପଟୁନ୍ ର ହେଜ୍ ସ୍ତରକୁ ୟୁରେନ୍ସ ଅପେକ୍ଷା ପତଳା ରଖେ, ଅର୍ଥାତ୍ ନେପଚୁନ୍ ର ନୀଳ ରଙ୍ଗ ଅଧିକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଦେଖାଯାଏ |